Medische commissie aan het woord
Voorkom voorste kruisbrandletsel bij korfbalsters
De sport heeft zich door de jaren heen meer en meer opengesteld voor vrouwen, waardoor er in verschillende disciplines veel meer vrouwelijke atleten zijn. Zo ook in het korfbal. Bryan Chander, orthopeed binnen de medische commissie van het KNKV: "Helaas is tegelijkertijd ook het aantal voorste kruisbandletsels bij vrouwen significant gestegen. Vrouwelijke atleten hebben namelijk een veel hoger risico op deze blessure, die vaak optreedt als een non-contact letsel, zonder directe impact van een tegenstander."
Foto: Marco Spelten
In de knie zijn er diverse structuren die bijdragen aan de stabiliteit. De collaterale banden, binnen- en buitenband, de menisci en de voorste en achterste kruisband. Bryan: "De kruisbanden bevinden zich centraal in de knie en hebben als belangrijkste functie het remmen van de voor- en achterwaartse beweging van het onderbeen ten opzichte van het bovenbeen. Verder speelt het ook een rol in de rotatiestabiliteit van de knie." Hij vervolgt: "Een gescheurde kruisband heelt niet vanzelf. Bijna altijd is er een operatie nodig en de revalidatieperiode met een volledige 'return to sport' duurt gemiddeld 9-12 maanden."
Vrouwen lopen een groter risico op een voorste kruisbandletsel dan mannen. Bryan vertelt: "Recent onderzoek heeft anatomische verschillen benadrukt als mogelijke oorzaak, waarbij opvallend is dat dit verschil in risico pas na de puberteit echt merkbaar wordt." Hoopvol vervolgt hij: "Maar er zijn twee belangrijke factoren die te trainen zijn en waarmee de kans op deze blessures kan worden verkleind. Ten eerste hebben vrouwelijke atleten vaak een riskanter landingspatroon. En ten tweede zien we bij vrouwen een minder gunstige neuromusculaire adaptie: het aanpassingsvermogen van de spieren op onverwachte momenten door het brein. Deze twee factoren zorgen tijdens sportactiviteiten voor een verhoogde stress op de voorste kruisband, wat het risico op blessures vergroot. Maar zoals al gezegd: zowel het landingspatroon als de neuromusculaire adaptie zijn trainbaar."
In de afgelopen jaren zijn er trainingsprogramma's ontwikkeld om deze risicofactoren aan te pakken. "Programma's zoals de FIFA 11+, gericht op algemene trainingsmethodes, blijken effectief te zijn in het verminderen van kruisbandletsels. Dit soort programma's richten zich op de verbetering van landingstechnieken, coördinatie, sprongkracht en krachttraining van relevante spiergroepen", aldus Bryan.
'Studies tonen niet alleen een afname van het aantal kruisbandletsels aan, maar ook verbeteringen in de algehele conditie, sprongkracht en sprintsnelheid.'
- Bryan Chander, orthopeed medische commissie KNKV
“Het is heel belangrijk dat deze trainingsprogramma’s worden opgenomen in de reguliere trainingsschema’s van sportteams. Core stability, sprong- en landingstechnieken en specifieke krachttraining, zijn essentieel om de kans op voorste kruisbandletsels te verminderen", ziet Bryan. "Het kost niet veel tijd of materiaal, maar toezicht van gekwalificeerde professionals, die ervoor zorgen dat de oefeningen goed worden uitgevoerd, is wel belangrijk." Het implementeren van dit soort programma's heeft bovendien nog meer bijkomend voordeel. "Studies tonen niet alleen een afname van het aantal kruisbandletsels aan, maar ook verbeteringen in de algehele conditie, sprongkracht en sprintsnelheid bij atleten die deze preventieve programma's volgen."
Online zijn er talloze voorbeelden van trainingsschema's te vinden. "Die zijn voornamelijk van Amerikaanse sport-orthopedische instituten en kunnen dienen als de basis voor een effectief trainingsprogramma voor je team", zegt Bryan. "Gebruik de zoekterm ACL prevention exercises en je vindt een schat aan informatie, die je samen met een sportfysiotherapeut of kracht-/hersteltrainer kunt omzetten in een reeks oefeningen die past in jouw training."
"Het voorkomen van voorste kruisbandletsels bij korfbalsters is niet alleen van belang voor hun gezondheid en welzijn, maar ook voor hun prestaties op het veld", benadrukt Bryan nogmaals. "Door preventieve trainingsmethodes te integreren in reguliere trainingen, zorgen we samen voor een veiligere en gezondere sportomgeving voor de vrouwen in het korfbal."