Van organisatiefocus naar vrijwilligersgestuurd

Het gaat niet slecht met de inzet van mensen als vrijwilligers in Nederland. Ook voor sportverenigingen geldt dat de inzet van vrijwilligers feitelijk geen groot knelpunt is wanneer de vraag gesteld wordt welke activiteiten uiteindelijk niet doorgingen vanwege een gebrek aan vrijwilligers. Maar wel is duidelijk dat het werven van vrijwilligers niet makkelijker is geworden, zeker niet als er gezocht wordt naar bestuursleden. Overigens, het is ook niet duidelijk of het moeilijker is geworden. Het gemopper over het (vermeende) gebrek aan vrijwillige inzet van ‘anderen’ is bekend in het hele vrijwilligerswerk en van alle tijden. Bij de start van het Vrijwilligers In de Sport project (VIS) eind jaren negentig beschreef ‘Wel klagen, niet vragen’ veel van de mopperende sportbestuurders.

In het vragen zijn sportverenigingen echt steeds beter geworden. Dat verklaart ook waarom het nog steeds zo verbluffend goed gaat ondanks grote veranderingen zoals globalisering, informatisering, individualisering en ga maar door. Het is te danken aan de creativiteit van al die sportbestuurders en vrijwilligerscoördinatoren dat al die bereidwillige leden nog steeds worden uitgedaagd en ingezet. Er zijn in de verenigingssport gewoon weinig mensen die nooit vrijwilligerswerk doen. Maar lijken er wel steeds meer mensen te zijn die nu even niet vrijwilligerswerk voor de vereniging willen doen.

'Neem de wensen van de vrijwilliger als vertrekpunt'

Zowel voor het vinden van nieuwe bestuursleden als voor het over de streep trekken van de nu even niet vrijwilligers is de grote achterliggende strategie: denk vanuit de vrijwilliger en verwijder de blokkades om bij te dragen. De fundamentele verschuiving is om niet meer de wensen van de organisatie te nemen als vertrekpunt maar die van de vrijwilliger.

De eerste bouwsteen hiervoor is de Asset Based Community Development (ABCD) aanpak. Een ABCD aanpak begint niet met het in kaart brengen van wat een gemeenschap zoals een sportvereniging nodig heeft, maar maakt in plaats daarvan een inventarisatie van wat leden kunnen en willen. Vervolgens wordt dit pakket aan mogelijkheden (assets) gebruikt om unieke taken te maken in plaats van vooraf bedachte opdrachten te vullen. De ervaring leert dat dit veel energie oplevert en miraculeus spontaan best veel goede dingen laat gebeuren. Het helpt natuurlijk wel om een inspiratieboek te maken met kleine taken die mensen kunnen bekijken als ze zich afvragen wat ze gaan doen.