3. Positieve sportcultuur
Elke sporter, jong of oud, man of vrouw, moet zich veilig voelen bij de vereniging waar hij of zij sport. Met de verenigingen, sportbonden en het Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN) van NOC*NSF stimuleren we gewenst gedrag en pakken we ongewenst of grensoverschrijdend gedrag in de sport aan. Dit doen we onder de noemer ‘Positieve sportcultuur’ (voorheen ‘Veilig Sportklimaat’). Als KNKV maken we serieus werk van een veilige sportomgeving bij alle verenigingen. Daarbij hebben we jou als bestuurder hard nodig. Help je mee? Hieronder vind je alle informatie die je nodig hebt op een rijtje.
Wat is grensoverschrijdend gedrag?
Grensoverschrijdend gedrag (GOG) in de sport is elke vorm van gedrag of toenadering, in verbale, non-verbale, digitale of fysieke zin, die:
- door de persoon die het ondergaat als gedwongen en/of ongewenst wordt ervaren;
- als doel of gevolg heeft de waardigheid van de persoon aan te tasten;
- plaatsvindt onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het
- beoefenen van de sport en waarin de spelregels of reglementen niet voorzien.
Van grensoverschrijdend gedrag is in het bijzonder sprake wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende, sociaal onveilige of kwetsende situatie wordt gecreëerd. De ervaring van de sporter is daarbij leidend. Dit wil zeggen: zodra een sporter zegt ongewenst gedrag te ervaren, dan moet je deze uiting serieus nemen.
Preventie grensoverschrijdend gedrag
Als KNKV vinden we het belangrijk aandacht te hebben voor het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag. Zo hebben de sportbonden en NOC*NSF gezamenlijk afspraken gemaakt over gedragsregels die gelden voor iedereen in de sport. Deze zijn er onder andere voor sporters, maar ook voor scheidsrechters en officials en trainers, coaches en begeleiders.
Preventiebeleid
Daarnaast ondersteunen we, samen met het Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN), verenigingen bij het ontwikkelen van eigen preventiebeleid. CVSN heeft de speciale tool ‘High 5!’ ontwikkeld voor sportbestuurders en vrijwilligers van sportverenigingen. Met een speciaal stappenplan krijg je als vereniging op een laagdrempelige en eenvoudige manier inzicht in wat je kunt doen om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Doorloop de 5 stappen en optimaliseer het sportklimaat binnen jouw vereniging.
E-learnings
Voor bestuurders, kader en sporters van verenigingen zijn e-learnings beschikbaar over diverse thema’s. Via de e-learnings kun je iedereen binnen jouw club laagdrempelig bijscholen over bijv. pesten, seksuele intimidatie, discriminatie of financiële integriteit. Dit draagt bij aan preventie van ongewenst gedrag binnen jouw vereniging.
Verklaring Omtrent Gedrag
Een van de preventieve maatregelen die een vereniging kan nemen is het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voor kaderleden/vrijwilligers. Een VOG staat ook wel bekend als een ‘bewijs van goed gedrag’: het gedrag uit het verleden van een persoon levert geen bezwaar op om bijvoorbeeld met minderjarigen en andere kwetsbare doelgroepen bij een sportvereniging te werken. Het is verstandig iedere drie jaar een VOG opnieuw aan te vragen.
Gratis VOG aanvragen
Het aanvragen van de VOG voor vrijwilligers is, mits wordt voldaan aan enkele voorwaarden, gratis. Sportclubs die voor hun vrijwilligers gratis VOG’s willen aanvragen, kunnen zich aanmelden op de website www.gratisVOG.nl.
Ondersteuningsmogelijkheden
Als een bestuur werk wil maken van sociale veiligheid, waarbij het aanvragen van de VOG een maatregel is, kan gebruik gemaakt worden van verschillende ondersteuningsmogelijkheden vanuit het CVSN, namelijk: een inspiratiesessie, een workshop of een verenigingstraject. Lees meer over de VOG en de beschikbare ondersteuningstrajecten via deze link.
Andere preventieve maatregelen zijn het navragen van referenties en het nagaan van eventueel tuchtrechtelijke uitspraken/sancties op het gebied van seksuele intimidatie en misbruik. Al deze maatregelen bieden geen garanties, maar je laat als vereniging wel zien dat je de veiligheid van je leden, vrijwilligers en bezoekers serieus neemt en de achtergrond kent van je kaderleden/vrijwilligers.
De vertrouwens-contactpersoon
Het KNKV heeft twee vertrouwenscontactpersonen (VCP's): Anne van Vegchel en Remco Winter. Zij zijn bereikbaar voor iedereen met vragen en/of zorgen over mogelijk grensoverschrijdend gedrag. Een vertrouwenscontactpersoon luistert, denkt mee en kent het sportnetwerk, maar is géén hulpverlener en doet niet zelf onderzoek bij incidenten.
Vertrouwenscontactpersonen bij je vereniging
Als vereniging is het goed om een een eigen vertrouwenscontactpersoon aan te stellen en op te leiden. Zo hebben je leden een eigen aanspreekpunt, die de cultuur en structuur van de club goed kent. Ook is de VCP, zowel binnen het KNKV als vereniging, belangrijk als sparringpartner van het bestuur en aanjager en borger van preventief beleid.
En wat als het toch mis gaat?
Ondanks alle maatregelen vooraf, kan het natuurlijk altijd toch een keer mis gaan binnen jouw vereniging. De VCP van de vereniging is het eerste aanspreekpunt. Daarnaast kan iedereen, dus ook de VCP en bestuur van de vereniging, met vragen en voor het inwinnen van advies terecht bij de VCP van het KNKV of het Centrum Veilige Sport Nederland.
Meldplicht seksuele intimidatie en misbruik
Bestuurders en kaderleden van sportverenigingen zijn verplicht om vermoedens van seksuele intimidatie en misbruik te melden. Kaderleden melden aan het bestuur van de vereniging. Bestuurders melden aan de tuchtrechtaanklager van het KNKV (via ISR).
In deze infographic van het Centrum Veilige Sport wordt de route van het doen van een melding inzichtelijk gemaakt.
Contactmogelijkheden
Vertrouwenscontactpersonen van het KNKV
Anne van Vegchel en Remco Winter E: vertrouwenscontactpersoon@knkv.nl T: 026-3035470