Ledenbehoud onder jongeren: aan de slag!

De uitstroom van jeugdleden in de leeftijdscategorie 13 tot 18 jaar is een probleem dat wordt herkend door veel verenigingen. In de vorige editie van het KNKV Magazine deelden we een artikel over het onderzoek van Bureau Coen, dat we lieten uitvoeren om beter in beeld te krijgen wat jongeren motiveert of juist demotiveert. Maar hoe breng je deze resultaten nu in de praktijk bij jouw vereniging? In dit artikel leggen we uit welke stappen je kunt zetten.

Foto: Jurjen Smid

Stap 1: stel een team samen

Om een probleem aan te pakken, heb je een team nodig dat hier gezamenlijk mee aan de slag gaat. Voor het beste resultaat wil je een diverse samenstelling. Het is essentieel om hier ook de jeugdleden bij te betrekken! Beleid om jeugdleden te behouden moet samen met hen worden opgesteld, niet alleen voor hen. Laat je team bijvoorbeeld bestaan uit een bestuurslid, een jeugdlid, een ouder van een jeugdlid en een jeugdtrainer.

Stap 2: analyseer je aanbod

Wat heeft jouw vereniging te bieden aan jeugdleden? Het is belangrijk om dat goed in kaart te brengen. Maak hierbij onderscheid tussen het korfbalaanbod en het verengingsleven.

Korfbalaanbod

In het korfbalaanbod is voor de jongere jeugd vooral sportplezier en persoonlijke groei belangrijk. Naarmate de jeugdleden ouder worden, is sportieve prestatie, zowel binnen de context van de sport maar ook met betrekking tot fysieke prestatie en gezondheid, een belangrijker onderwerp.

In onder andere het onderzoek van Bureau Coen komt ook naar voren dat trainers en coaches een essentiële rol hebben in de beleving van het sportaanbod bij jeugdleden. De grootste motivatie blijkt nieuwe dingen leren, onafhankelijk van het niveau van de jeugdspeler. Spanningen binnen teams en onenigheid over teamindelingen blijken van grote invloed bij leden die stoppen.

Verenigingsleven

Naast het korfbalaanbod is een belangrijk aspect van het aanbod het verenigingsleven. Leden die zich een onderdeel voelen van de vereniging zullen vaker blijven dan leden die als het ware ‘consument’ zijn. Voor het behoud van leden is het dus belangrijk om leden te betrekken binnen de vereniging. Wat heeft je vereniging bijvoorbeeld te bieden aan activiteiten buiten het korfballen? Is er de mogelijkheid voor teams om na de training in de kantine te blijven hangen?

Ook is het belangrijk om jeugdleden ontwikkelmogelijkheden te bieden buiten het korfballen. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om zich te ontwikkelen als trainer/coach of als scheidsrechter. Om jeugdleden het gevoel te geven dat ze een onderdeel van de vereniging vormen kan je ze ook betrekken bij de organisatie van activiteiten of onderdeel maken van commissies. Natuurlijk kost dit tijd en dit kan een drempel vormen. Knip taken dus op in kleine delen om de drempel zo klein mogelijk te maken, en laat jeugdleden stap voor stap doorgroeien in het uitvoeren van vrijwilligerstaken.

Stap 3: analyseer de vraag

Nu je het aanbod hebt geanalyseerd, kun je gaan kijken naar de vraag. Waar hebben je jeugdleden behoefte aan? Waarom zijn ze lid geworden en gebleven van jouw korfbalvereniging?

Uit onderzoek blijkt dus dat voor veel jongeren sportplezier en persoonlijke groei van belang zijn, maar het is ook belangrijk dat je een beeld krijgt van wat er bij jóúw jeugdleden speelt. Wat motiveert? En wat demotiveert? Maak daar een duidelijk onderscheid tussen. Twee voorbeelden:

  • Een trainer aanstellen voor een team is niet per se extra motiverend, maar als een team geen trainer heeft kan dit demotiverend werken.
  • Een clinic organiseren kan extra motiverend werken, maar als je geen clinic organiseert werkt dit niet demotiverend.

Het is belangrijk om het gesprek met je jeugdleden aan te gaan. Probeer te voorkomen dat je dingen gaat invullen voor jeugdleden, maar zorg ervoor dat ze zich gehoord voelen. Alleen al laten merken dat er naar ze wordt geluisterd werkt motiverend!

Stap 4: maak een plan

Nu je een duidelijk beeld hebt van het aanbod van je vereniging en de behoeftes van je jeugdleden, is het tijd om een plan te maken. Nogmaals: neem de jeugdleden mee in dat proces; maak een plan met hen, niet voor hen. Kijk ook goed om je heen naar wat andere sportverenigingen al hebben gedaan. Ga bijvoorbeeld eens om tafel met de plaatselijke voetbal- of tennisvereniging, of ga het gesprek aan met andere korfbalverenigingen in de omgeving. Het wiel hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden!

Op basis van het onderzoek van bureau Coen, in combinatie met andere onderzoeken, zijn er al een aantal zaken naar boven gekomen die voor jouw vereniging zouden kunnen werken:

  • Het proces van teamindeling kan een bron van frustratie vormen. Hier is dus winst te behalen! Zorg voor een open en transparant proces, waar jeugdleden het gevoel hebben dat ze gehoord worden. Zo kan je vooraf de richtlijnen voor teams vaststellen en gesprekken organiseren met jeugdleden over hoe ze de teams zouden indelen. Neem naast kwaliteit ook motivatie en inzet mee in het proces van indelen.
  • Richt je op het opleiden en begeleiden van jeugdtrainers. Trainers zijn een ontzettend belangrijke factor in het behouden van jeugdleden. Ze kunnen direct invloed hebben op het spelplezier van jeugdleden en hen begeleiden in hun ontwikkeling. Daarnaast zijn ze ook belangrijk in het opvangen en doorspelen van signalen binnen de teams, zodat helder is wat er daar speelt.
  • Ontwikkel een flexibel korfbalaanbod. Jeugdleden komen in een fase waarin ze hun tijd anders gaan indelen. Er zal bijvoorbeeld meer tijd gaan naar school/studie, bijbaantjes en uitgaan. Als je dezelfde tijdsinvestering van ze blijft verwachten, loop je de kans dat een aantal leden afhaken. Je zou bijvoorbeeld de optie om flexibel teamlid te worden kunnen overwegen, of een verplichte en een optionele trainingsavond. Ook studentenkorfbal kan een rol spelen in het behouden van leden die na de verhuizen voor hun studie. Misschien kunnen je leden trainen bij de studentenkorfbalvereniging, en in het weekend wel wedstrijden bij de 'thuisvereniging' spelen.

Stap 5: uitvoering en borging

Alles duidelijk op een rijtje? Tijd voor de uitvoering! Belangrijk is opnieuw om de jeugdleden te blijven betrekken. Organiseer je een activiteit? Laat ze helpen. Ga je flexibel aanbod ontwikkelen? Blijf met ze in gesprek om erachter te komen hoe dit voor hen het best werkt?

Bij de uitvoering, hoort ook de borging van je plan. Zorg voor evaluaties om te kijken of de acties het gewenste effect hebben en documenteer alles goed. Zo maak je het toekomstbestendig en heeft je vereniging er ook op de lange termijn profijt van!

Foto: Jeroen van den Berg

Goed voorbeeld?

Heeft jouw vereniging een goed voorbeeld van een manier waarop jullie aan de slag gaan met ledenbehoud onder jongeren? Laat het dan weten via communicatie@knkv.nl en wie weet krijgen jullie een podium in het volgende KNKV Magazine!