De docent geniet als trainers zich ontwikkelen
Achter de kennis en kunde van de gediplomeerde korfbaltrainer zit een belangrijke inspirator en motivator: de docent. Het KNKV heeft zo’n zestig docenten die de KT2-, KT3- en KT4-opleidingen verzorgen. Maar wat drijft hen, waar halen zij het plezier uit en hoe slagen zij erin om hun ervaring en kennis over te brengen? Vier docenten én hoofd opleidingen Tineke Bosch vertellen over hun ervaringen.
Tineke Bosch
Hoofd Opleidingen KNKV
“De docent is voor ons uiteraard een belangrijke spil in de trainersopleidingen. We zijn trots op de grote poule aan gemotiveerde en vakbekwame docenten die we in de verschillende opleidingen kunnen inzetten. Vaak hebben zij een didactische achtergrond, omdat ze bijvoorbeeld in het onderwijs werken. Maar de docenten zijn niet alleen belangrijk in het opleiden van trainers op verschillende niveaus, ze zijn ook belangrijk in hun signalerende functie: hoe ervaren trainers de opleiding, de kennis en vaardigheden die worden aangeleerd of besproken? Die feedback is weer heel nuttig voor het verbeteren van de opleidingen, die doorlopend in ontwikkeling zijn. Zo is er momenteel de pilot binnen de KT2-opleiding waarin TeamTV nadrukkelijk wordt gebruikt. In de KT4-opleiding maken we naast de docenten, ook gebruik van stagedocenten. Die bezoeken een training en een wedstrijd van de cursist en geven hierop een terugkoppeling. Dat geeft ook weer een extra kwaliteitsimpuls.
Voor komend jaar zijn we bezig met een nieuwe invulling van de opleidingen. Onze docenten hebben daarin ook een belangrijke rol: hun ervaring, kennis en expertise gebruiken we om de opleidingen nóg beter te maken. De opleiding is zo goed als de docent is en daarom vinden wij het erg belangrijk dat ook docenten een leven lang leren. Wij bieden de docenten via TOPopleiders in de sport onbeperkt scholingen, workshops en masterclasses aan. Zo kan men zich persoonlijk ontwikkelen en kan dit ook aansluiten bij de maatschappelijke carrière.”
'Wij vinden het erg belangrijk dat ook docenten zich blijven ontwikkelen en een leven lang leren.'
Mariska Boegschoten
Docent KT2
“Zelf ben ik docent geweest in het basisonderwijs, maar ik ben ook gedragsspecialist, dus ik ben altijd veel bezig met: waarom en hoe doen mensen dingen en hoe kan een ander daar op inspelen? Trainers willen graag op een goede manier omgaan met hun spelers en speelsters. Ik ben heel gemotiveerd om daarover met ze van gedachten te wisselen: waarom lopen de dingen zoals ze lopen en hoe kunnen we dat verbeteren? Daarnaast komen mijn passie voor kinderen en onderwijs en mijn interesse in het gedrag van spelers in de KT2-opleiding samen.
Ik vind het gaaf om te zien dat trainers nieuwe inzichten krijgen, dat geeft een kick. Dat geeft mij ook weer de mogelijkheid tot zelfreflectie: wat heb ik gedaan om deze trainer zover te krijgen of waarom lukte het niet? Mijn toegevoegde waarde zit in enthousiasme en betrokkenheid, vooral in de KT2, waarin het minder om de didactiek en meer om de pedagogiek gaat. De kennis die ik daarover heb, deel ik graag met anderen.
De KNKV-opleidingen richten zich echt op de persoonlijke ontwikkeling. Na een KT2-cursus staan er niet twaalf dezelfde trainers, maar twaalf trainers met eigen kennis, kunde én ontwikkeling. Er is veel ruimte voor persoonlijke groei en daarnaast is de afwisseling tussen theorie en praktijk groot. Ik probeer daar het uitstralen van plezier aan toe te voegen. Daarnaast wil ik het inzicht meegeven om gerichte persoonlijke aandacht aan spelers te geven, zodat het team zich ontwikkelt: welke speler heeft wat nodig van jou als trainer? En dat zie ik dan vaak weer terug in de oefenvormen gedurende de cursus. Als mensen reflecteren op wat ze doen, dan maakt dat mij blij!”
'Ik vind het gaaf om te zien dat trainers nieuwe inzichten krijgen, dat geeft een kick.'
Dennis Doves
Docent KT3
“De rol van docent sluit mooi aan bij de andere activiteiten die ik in het korfbal doe. Zo ben ik assistent-bondcoach bij Nederland U19 en ben ik betrokken bij de RTC’s in de regio Noord-West. Voor mij is het functioneren als docent vooral ook een vorm van interactiviteit en creativiteit. Natuurlijk heb ik te maken met een cursusboek en de elektrische leeromgeving (ELO), maar er is ook volop ruimte om zelf invulling te geven aan de opleiding. Die ruimte gebruik ik graag. Dit jaar heb ik mijn cursisten bijvoorbeeld meegenomen naar de Korfbal Challenge, maar ook naar een wedstrijd in de Korfbal League om daar te observeren en te analyseren.
Ik zie daarnaast ook steeds een verbeterslag in de cursus. Binnen de KT3-opleiding is er tegenwoordig bijvoorbeeld aandacht voor een actueel en belangrijk onderwerp als seksuele intimidatie. Dit is het vierde jaar dat ik de opleiding geef, maar geen jaar is hetzelfde geweest. Dat zorgt voor nieuwe energie en motivatie bij mij.
Door mijn en betrokkenheid in de Kenonz Korfbal League en bij één van de Nederlandse jeugdselecties, kan ik een mooie combinatie maken: naast docent zijn, kan ik ook de praktijk laten zien. Die afwisseling is een aanvulling en een belangrijke drijfveer voor mij. Binnen de KT3-opleiding heb ik bovendien te maken met gemotiveerde cursisten, met wie ik in alle openheid kan werken. Geen eenrichtingsverkeer door het spuien van kennis, maar met elkaar praten over de vertaling van acties uit wedstrijden naar thema’s op trainingen. Als ik zie dat cursisten zich daardoor steeds meer ontwikkelen en zaken oppakken, dan kan ik daar heel blij van worden.”
'Geen eenrichtingsverkeer door het spuien van kennis, maar met elkaar praten over de vertaling van acties uit wedstrijden naar thema’s op trainingen.'
Jan-Sjouke van den Bos
Hoofddocent KT4
“In de loop der tijd ben ik doorgeschoven naar de functie van hoofddocent in de KT4-opleiding, een functie die me de gelegenheid geeft om datgene te doen wat ik graag doe: kennis en visies delen door met elkaar te praten over het trainersvak dat doorlopend in ontwikkeling is. Tineke Bosch zit als Hoofd Opleidingen als het ware aan de knoppen, ik mag een deel van het programma invullen.
De KT4-opleiding is de hoogste trainersopleiding in het korfbal en het is een heel gevarieerde cursus. In de opleiding kunnen we gebruikmaken van verschillende experts uit het trainersvak. Zo schuiven Jennifer Tromp, Wim Scholtmeijer en Jan Niebeek bijvoorbeeld aan. Niet alleen de voorbereiding van wedstrijden, maar ook sportpsychologie, de ontwikkeling van visie (ook als het gaat om sporttechnisch beleid) en trainersbegeleiding zijn belangrijke items.
Korfbal is in de decennia dat ik met de sport verweven ben natuurlijk enorm veranderd. Dat zorgt er ook voor dat de invulling van het vak van trainer-coach aan verandering onderhevig is. Gender equality is daarbij een heel actueel thema. Gelukkig zien we steeds meer vrouwen die het vak van trainer hebben opgepakt. In de huidige KT4-cursus waar ik bij betrokken ben, zijn vier vrouwen vertegenwoordigd. Dat vind ik een mooie ontwikkeling. De diversiteit van de groepen cursisten, van oud-topkorfballers tot misschien onbekende, maar uiterst gemotiveerde leden van de korfbalcommunity, maakt het ook steeds weer uitdagend om aan de slag te gaan. Ik probeer daarbij de ervaring en kennis die ik de afgelopen jaren heb opgedaan uit te dragen, maar ik vind het ook belangrijk dat de cursisten met eigen input komen.
De kracht van de opleidingen van het KNKV is de actualiteit: we sleutelen en ontwikkelen steeds, waardoor we up-to-date zijn en een sterke visie en ontwikkeling uitdragen. Daarbij is er ook ruimte voor eigen invulling. Belangrijk uitgangspunt binnen de cursus is voor mij ook: weet waar je naar kijkt. Als je dat beseft en je krijgt er grip op, dan kan je gaan ontwikkelen. Als ik dat terugzie, dan geeft dat veel voldoening.”
'Weet waar je naar kijkt. Als je dat beseft en je krijgt er grip op, dan kan je gaan ontwikkelen.'
Jennifer Tromp
Docent KT4
“Voor mij is het functioneren als docent tijdens de trainerscursus een prachtige combinatie van sport en werk – ik ben werkzaam als afdelingshoofd en conrector op een school - en dat maakt het juist extra leuk. Ik sta daarbij niet direct voor de groep tijdens de cursus. Als ‘expert’ word ik één à twee keer ingevlogen om kennis en ervaringen te delen over specifieke onderwerpen, zoals de rol van de coach en gender equality.
Vertellen vanuit eigen ervaring, maar ook het gesprek aangaan met de cursisten. Voor de deelnemers is het, denk ik, ook mooi om diverse experts te horen over de verschillende aspecten van het trainersvak. Zo ontstaat er een mooi totaalbeeld, door de verschillende invalshoeken die belicht worden. Het niveau van de opleidingen wordt daardoor bovendien nog verder omhooggetrokken.
Wat ik wel jammer vind, is dat ik in mijn rol binnen de KT4-cursus maar een deel van de cursus betrokken ben. Ik zie dus niet de gehele ontwikkeling van de cursisten. Dat is misschien nog een puntje dat verbeterd kan worden, want ik vind het zelf heel erg leuk om te zien hoe het hele proces binnen zo’n cursus verloopt.”
'Voor de deelnemers is het, denk ik, ook mooi om diverse experts te horen over de verschillende aspecten van het trainersvak.'
